Rozwód pozasądowy

Rozwód bez sądu? Trwają prace nad nową procedurą.

Rozwód kojarzy się najczęściej z długim i trudnym procesem przed sądem. Być może jednak wkrótce część małżonków będzie mogła rozstać się szybciej, łatwiej i... bez udziału sądu. Ministerstwo Sprawiedliwości zaprezentowało projekt zmian w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, który zakłada wprowadzenie tzw. rozwodu pozasądowego. Co to oznacza w praktyce? Kto będzie mógł z niego skorzystać i na jakich warunkach? Wyjaśniamy poniżej.

Co zakłada projekt?

Zgodnie z projektem, który trafił już do wykazu prac legislacyjnych rządu, małżonkowie spełniający określone warunki będą mogli rozwiązać małżeństwo bez udziału sądu, składając stosowne oświadczenia przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego (lub polskim konsulem, jeśli przebywają za granicą). Kierownik USC nie będzie „orzekał” rozwodu, lecz weryfikował, czy spełnione są ustawowe przesłanki jego dopuszczalności – przede wszystkim zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego.

Dla kogo?

Rozwód pozasądowy nie byłby dostępny dla wszystkich. Projekt przewiduje konkretne warunki:

• brak wspólnych małoletnich dzieci,
• co najmniej roczny staż małżeństwa,
• zgodne stanowisko małżonków co do istnienia trwałego i zupełnego rozkładu pożycia,
• wspólna decyzja o zakończeniu małżeństwa tą właśnie drogą.

Dodatkowo z tej możliwości będą mogli skorzystać jedynie obywatele polscy lub osoby mieszkające na stałe w Polsce.

Czy to koniec rozwodów sądowych?

Nie. Proponowane przepisy nie zakładają likwidacji obecnej procedury sądowej. Nawet jeśli nowe regulacje wejdą w życie, rozwód przed sądem nadal będzie dostępny – także dla tych, którzy spełnialiby warunki do rozwodu pozasądowego. Co więcej, w wielu przypadkach pozostanie on konieczny: gdy między małżonkami nie ma zgody, są wspólne dzieci albo pojawiają się kwestie alimentów czy podziału majątku, projekt nie przewiduje możliwości przeprowadzenia rozwodu poza sądem.

Co może się jeszcze zmienić?

Trzeba pamiętać, że projekt jest na etapie konsultacji i może jeszcze ulec zmianie. Nie wiadomo też, kiedy i w jakim kształcie nowe przepisy wejdą w życie. Ministerstwo planuje przyjęcie projektu w II kwartale 2025 r., ale dopiero zakończony proces legislacyjny pokaże, czy rozwód bez sądu stanie się rzeczywistością.

Co to oznacza dla osób planujących rozwód?

Na tym etapie mówimy wciąż o projekcie – żadne z proponowanych rozwiązań nie obowiązuje jeszcze w praktyce. Niemniej, kierunek zmian jest istotny, zwłaszcza dla osób, które planują rozstanie i spełniają projektowane warunki rozwodu pozasądowego. Jeśli nowe przepisy wejdą w życie, może to oznaczać uproszczoną procedurę dla części małżonków – pod warunkiem pełnej zgody, braku wspólnych dzieci i co najmniej rocznego stażu związku.

W Kancelarii MT Legal uważnie śledzimy przebieg prac legislacyjnych i analizujemy możliwe konsekwencje dla naszych klientów. Jeżeli zastanawiasz się nad rozwodem lub chcesz omówić swoją sytuację – zapraszamy do kontaktu. Pomożemy zrozumieć dostępne opcje i przygotować się na każdy scenariusz, zarówno według obecnych przepisów, jak i tych planowanych.